اسباب‌بازی کودکان در ایران باستان چگونه بوده است؟ (Toys in ancient Iran)

بازی یکی از نیازهای اصلی کودکان است که با کمک آن بدون آنکه خود بدانند، مهارت‌های مختلف را یاد می‌گیرند. اسباب‌بازی، وسیله‌ایست که کودکان با آن بازی می‌کنند و سرگرم می‌شوند. نیاز درونی کودکان هزار سال پیش با امروز یکی است، تنها چیزی که تغییر کرده است شکل ظاهری اسباب‌بازی‌های کودکان است نه نیاز آنها به بازی.کارشناسان معتقدند پیکرک‌های ناموزون سفالی که در حفاری‌ها بدست آمده ساخت سفالگران ماهر نیست و به احتمال زیاد کار کودکان است. این اشیا سفالی نشان از این موضوع دارد که اجداد ما در هزاران سال پیش، زمانیکه پدر و یا مادر اجداد ما مشغول ساخت ظروف سفالی بوده‌اند، آنها با گِل رس بازی می‌کردند. خلاقیت بچه‌ها در بازی با گِل رس باعث شد تا پدر سفالگر، ایده ساخت پیکرک‌های حیوانی و انسانی به عنوان اسباب‌بازی برای کودکان طبقه مرفه جامعه، به ذهنش خطور کند. والدین در دوران باستان برای ساخت اسباب‌بازی با محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده‌اند. با این وجود اسباب بازی‌های خلاقانه‌ای برای کودکان خود ساخته‌اند که امروزه نمونه هایی از آنها به یادگار مانده است.

Play is one of the main needs of children, with the help of which they learn different skills without knowing it. A toy is a device with which children play and have fun. The internal needs of children a thousand years ago are the same as today, the only thing that has changed is the appearance of children’s toys, not their need to play. Experts believe that the unbalanced clay figures found in excavations are not made by skilled potters and are most likely the work of children. These pottery objects show that our ancestors played with clay thousands of years ago, when our ancestors’ fathers or mothers were busy making pottery. The children’s creativity in playing with clay made the potter’s father come up with the idea of making animal and human figures as toys for the children of the wealthy class of society. In ancient times, parents faced limitations in making toys. Nevertheless, they made creative toys for their children, examples of which are remembered today.

کودکان ایران باستان با چهارچرخه مفرغی، ماشین بازی می کردند

Ancient Iranian children used to play cars with bronze four-wheelers

در حفاری‌های انجام شده در مارلیک چند نوع شیء عجیب با کاربری نامعلوم کشف شده است. یکی از معروف‌ترین آن‌ها چهارچرخ های مفرغی هستند. این چهار چرخ‌ها چیزی شبیه به ماشین‌های اسباب ‌بازی هستند که می‌توان چهار چرخه های امروز را شکل تکامل‌یافته‌ای از نمونه‌های باستانی‌شان دانست. این نوع سازه‌ها بیشتر از جنس مفرغ و سفال بوده‌اند. یکی از اهداف قرار دادن این اشیا را می‌توان آموزش به تحرک بیشتر دانست.قدمت این یافته ها به سه هزار سال قبل از میلاد می‌رسد و در تپه مارلیک گیلان کشف شده است. می‌توان گفت این چهار چرخه مفرغی به رشد مهارت های حسی-حرکتی و هماهنگی بین چشم‌ها و دستان کودک کمک می‌کرده است.

In the excavations carried out in Marlik, several types of strange objects with unknown uses have been discovered. One of the most famous of them is the bronze four wheels. These four-wheelers are something like toy cars, and today’s four-wheelers can be seen as an evolved form of their ancient examples. These types of structures were mostly made of bronze and clay. One of the purposes of placing these objects can be considered as teaching to be more mobile. These findings date back to three thousand years BC and were discovered in Marlik Hill, Gilan. It can be said that these four bronze wheels have helped the development of sensory-motor skills and coordination between the child’s eyes and hands.

مجسمه گوزن، اسباب بازی فیگور حیوانات کودکان ایران باستان ساکن در تپه مارلیک

Deer statue, animal figure toy for children of ancient Iran living in Marlik Hill

برخی اسباب ‌بازی‌ها با توجه به گونه‌های جانوری که در محیط اطراف مردمان آن زمان وجود داشتند ساخته می‌شدند تا به این وسیله کودکان را با محیط اطراف آشنا کنند. سازه‌هایی که با مفرغ و سفال در شهرهای مختلف ایران پیدا شده و متعلق به 3 تا 7 هزار سال پیش از میلاد هستند، گواه حضور این موجودات در زندگی مردمان آن زمان و اهمیت آموزش و شناخت آن‌ها برای کودکان می‌باشد.مجسمه گوزن از جمله اسباب‌بازی‌های پیکرک‌های حیوانی است که قدمت آن به سه هزار سال قبل از میلاد می‌رسد و در تپه مارلیک گیلان کشف شده است. این مجسمه برای آشنایی کودکان با حیوانات در طبیعت محل زندگی شان بوده است.

Some toys were made according to the animal species that existed in the surrounding environment of the people of that time in order to familiarize children with the surrounding environment. The bronze and pottery structures found in different cities of Iran and belonging to 3 to 7 thousand years BC are proof of the presence of these creatures in the lives of the people of that time and the importance of teaching and learning about them for children. It is an animal that dates back to three thousand years BC and was discovered in Marlik Hill, Gilan. This statue was used to introduce children to animals in the nature where they live.

مجسمه موش سفالی، فیگور حیوان خانگی بچه ها در ایران باستان

Clay mouse statue, a pet figure of children in ancient Iran

مجسمه موش سفالی از جمله اسباب‌بازی‌های پیکرک‌های حیوانی است که قدمت آن به ۹۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد و در نیشابور کشف شده است. اندازه موش سفالی؛ احتمال اینکه این شیء اسباب بازی کودکان بوده است را تقویت می کند.این یافته های تاریخی بیانگر این هستند که کودکان و توجه به سرگرمی آنها در آن دوره های تاریخی بسیار قابل توجه بوده و دارای ارزش بسیاری بوده است.توجه به ریزه کاری ها در ساخت این گونه اشیاء حکایت از ذوق و هنر سازندگان باستانی این گونه آثار دارد.

The clay mouse statue is one of the toys of animal figures, which dates back to 900 years BC and was discovered in Neishabur. the size of the clay mouse; It strengthens the possibility that this object was a children’s toy. These historical findings indicate that children and attention to their entertainment in those historical periods were very significant and had great value. The making of such objects speaks of the taste and art of the ancient makers of such works.

مجسمه‌های کوچک مفرغی، ست فیگور حیوانات وحشی برای کودکان در چهارهزار سال ق.م

Small bronze figurines, wild animal figure set for children in 4000 BC

مجسمه‌های مفرغی لرستان که قدمت آن به چهار هزار سال قبل از میلاد بر می‌گردد، وسایل بازی کودکان در گذشته بوده که از پرندگان و حیوانات وحشی محل زندگی کودک الهام گرفته بودند. کودکان ایران باستان با این مجسمه‌های مفرغی، با دنیای پیرامون خود ارتباط برقرار می‌کردند و در خیال خودآگاه؛ حیوانی را شکار می‌کردند و گاه مشغول مبارزه با گرگی می‌شدند. اجداد ما در کودکی با بازی با مجسمه‌های مفرغی، در عین سرگرم شدن، احساساتشان را بروز می دادند و در عین حال قوه تخیلشان پرورش پیدا می کرده. درنتیجه با موفقیت در شکار و شکست گرگ، اعتماد به نفسشان افزایش پیدا می کرده.

Lorestan’s bronze sculptures, which date back to four thousand years BC, were children’s toys in the past, which were inspired by birds and wild animals where children live. The children of ancient Iran used these bronze statues to communicate with the world around them and in their self-conscious imagination; They hunted an animal and sometimes fought with a wolf. As children, our ancestors expressed their feelings by playing with bronze statues while having fun, and at the same time, their imagination developed. As a result, with success in hunting and defeating the wolf, their self-confidence increases.

جغجغه سفالی، اسباب بازی کودکان طبقه مرفه در سه هزار سال ق.م در شوش

A clay rattle, a toy for children of the wealthy class in three thousand years BC in Susa

جغجغه سفالی، از جمله اسباب‌بازی‌های کاربردی کودکان ایران باستان است. قدمت این جغجغه که دارای طرح ساده است به سه هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد که در شوش کشف شده است.این گونه از کشفیات نشان دهنده اهمیت کودکان و سرگرم نمودن آنها در بین پیشینیان ما است.نمونه جغجغه در تصویر؛ سفالینه‌ای با بلندی 12 سانتیمتر و قدمتی بیش از 5 هزار سال است. این نشان از آن دارد که آرام و سرگرم کردن کودکان با اشیایی پر سر و صدا از ابتدای تاریخ بشر رواج داشته است.

Clay rattle is one of the practical toys for children in ancient Iran. The age of this rattle, which has a simple design, dates back to three thousand years BC, which was discovered in Susa. This type of discovery shows the importance of children and entertaining them among our ancestors. The example of the rattle in the picture; It is a 12 cm tall pottery that is more than 5 thousand years old. This shows that calming and entertaining children with noisy objects has been popular since the beginning of human history.

جغجغه سفالی با شکل مجسمه حیوانی

Clay rattle with the shape of an animal statue

این جغجغه سفالی که به شکل مجسمه حیوانی است از جمله اسباب‌بازی‌های کاربردی کودکان طبقه مرفه است که در تمدن عیلام زندگی می‌کرده‌اند. کودکان با بازی با جغجغه، حواس پنچگانه‌شان تقویت می‌شده و با کمک آن احساساتی مانند خشم و ناراحتی‌شان را کنترل می‌کرده‌اند.نوع طراحی این اثر نشان دهنده ذوق سازنده آن در هزاران سال پیش دارد.

This clay rattle, which is in the shape of an animal statue, is one of the practical toys of wealthy class children who lived in Elam civilization. By playing with the rattle, children have strengthened their five senses and with its help they have controlled their emotions such as anger and sadness. The type of design of this work shows the taste of its maker thousands of years ago.

قمقمه سفالی کوچک

Small clay thermos

باستان‌شناسان در حفاری‌های مناطق مختلف ایران، قمقه‌های سفالی بسیاری کشف کرده‌اند. از آنجایی که اندازه این قمقمه نسبت به سایر قمقمه‌ها بسیار کوچک بوده، کارشناسشان معتقدند که این قمقمه مورد استفاده کودکان بوده است. قدمت این قمقمه سفالی به چهار هزار سال قبل از میلاد می‌رسد که در کرمانشاه کشف شده است. می‌توان گفت کودکی که از این قمقمه استفاده می‌کرده با حمل آن، هماهنگی بین اندام‌هایش را تمرین می‌کرده و با بستن قمقمه به دور کمر خود ابراز وجود می‌کرده و بدین روش اعتماد به نفسش افزایش پیدا می‌کرده است.اهمیت پیشینیان ما به اینگونه موارد نشان دهنده اهمیت کودکان و سعی و تلاش در برآورده نمودن نیازهایشان می باشد.

Archaeologists have discovered many clay mugs in excavations in different regions of Iran. Since the size of this thermos is very small compared to other thermoses, their experts believe that this thermos was used by children. This clay thermos dates back to four thousand years BC and was discovered in Kermanshah. It can be said that a child who used this thermos by carrying it practiced the coordination between his limbs and expressed himself by tying the thermos around his waist and in this way his self-confidence increased. Children and trying to meet their needs.

مجسمه نقره ای

Silver statue

قدمت مجسمه نقره‌ای به سه هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد. این مجمسه نقره جزو اسباب‌بازی‌های تزئینی و تجملی کودکان طبقه بالا در دوران ایران باستان بوده است. استفاده از فلزات گرانقیمت در تولید این وسایل نشان دهنده اختلافات طبقاتی در آن دوران است.

The silver statue dates back to three thousand years BC. This silver statue was among the decorative and luxurious toys of upper class children in ancient Iran. The use of precious metals in the production of these devices shows class differences in that era.

مجسمه شیشه ای 

Glass sculpture

این مجسمه شیشه‌ای یکی از اسباب‌بازی‌های تزئینی و تجملی بچه‌های ایرانی در دوره ساسانی بوده که در لرستان کشف شده است.استفاده از شیشه در ساخت این پیکره بسیار حائز اهمیت می باشد.

This glass statue was one of the decorative and luxurious toys of Iranian children in the Sassanid period, which was discovered in Lorestan. The use of glass is very important in making this figure.

لوح‌های آموزشی گِلی، دفتر مشق کودکان ایران باستان

Clay educational tablets, children’s workbook of ancient Iran

در شوش لوح‌های گِلی کشف شده که بر روی آن با خط سومری نوشته شده است. این لوح‎های گِلی بیانگر دفتر مشق و یا تخته وایت بوردهای مورد استفاده کودکان در ایران باستان بوده است.اینگونه آثار جالب در جهان منحصر بفرد است.

In Susa, clay tablets were discovered, which were written in Sumerian script. These clay tablets represent homework books or whiteboards used by children in ancient Iran. Such interesting works are unique in the world.

سفالینه با نقش های کودکانه

Pottery with children’s characters

سفالینه‌ای که با نقش‌های کودکانه در تل باکون فارس بدست آمده است، سفالینه ایست که نشان می‌دهد کودکان مرکز توجه قرار گرفته اند. همچنین با هدف جلب توجه کودکان در هفت هزار سال پیش، نقش‌های کودکانه روی سفال نقاشی شده است. 

The pottery found with children’s figures in Tell Bakun, Fars, is the pottery that shows that children are the center of attention. Also, with the aim of attracting children’s attention seven thousand years ago, children’s figures were painted on pottery.

نتیجه گیری

Conclusion

از گذشته تا به امروز والدین به اقتضای شرایط و فرهنگ حاکم بر جامعه زمانه خود به فکر سرگرم نمودن کودکان خود بوده‌اند. اسباب‌بازی‌هایی که در این مقاله معرفی شده‌اند نمونه‌های از هزاران اسباب‌بازی کودکان ایران باستان و تمدن های قبل از آن است که از دل خاک بیرون آمده و داستان کودکان هم‌بازی خود را روایت می‌کنند.هرچند هیئت‌های باستان‌شناسی و کارشناسان تاریخ هنوز نتوانسته‌اند کاربرد اصلی این اشیای مکشوفه را بیابند اما حجم سازه‌های یافت شده و اینکه آن‌ها در هیچ مکان مقدس و یا گورستانی یافت نشده‌اند، بیش از پیش این گمانه را تأیید می‌کند که آن‌ها کاربردی جز اسباب‌ بازی برای کودکان نداشته‌اند. به‌علاوه مقایسه این حجم با نمونه‌های مشابه در موزه‌ لور، موزه متروپولیتن و موزه پاکستان، نظریه کاربری این وسایل را به عنوان اسباب بازی بیش از پیش تأیید می‌کند.

From the past until today, parents have been thinking about entertaining their children according to the conditions and culture of the society of their time. The toys introduced in this article are examples of thousands of children’s toys of ancient Iran and civilizations before that, which came out of the ground and tell the story of the children who played with them. but the size of the structures found and the fact that they were not found in any holy place or cemetery, further confirms the assumption that they had no use other than toys for children. In addition, comparing this volume with similar examples in the Lore Museum, the Metropolitan Museum, and the Pakistan Museum, further confirms the theory that these devices were used as toys.